Το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου στο μνημείο των «106», στον Άγιο Στέφανο Δομοκού
Ο Γιάννης Ρίτσος, ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές, διεθνούς φήμης και ακτινοβολίας, έφυγε σαν σήμερα, στις 11 Νοεμβρίου 1990. Αγωνιστής κι επαναστάτης ο ίδιος, μέλος του ΕΑΜ από το 1942, έγραψε το παρακάτω επιτύμβιο για τη θυσία των 106 γενναίων πατριωτών, που δολοφονήθηκαν στις 6 Ιουνίου 1943, από τους άνανδρους φασίστες Ιταλούς Καραμπινιέρους, στον Άγιο Στέφανο Δομοκού, σε αντίποινα για την ανατίναξη της σήραγγας στο Κούρνοβο (Τρίλοφο Φθιώτιδας). Ήταν έγκλειστοι στο στρατόπεδο Λάρισας.
Οι Άγιοι 106
«Όχι κραυγές και
κλάματα, ιερή σιγή να φέξει
το χώρο ετούτο που
έπεσαν οι Άγιοι εκατόν έξι
γερόντοι και
ανταρτόπουλα, παιδιά της Ρωμιοσύνης
κάθε όνομα κι ένα
σπαθί κι ένα άστρο αδελφοσύνης
ωσότου να ’ρθει η
Λευτεριά στάρι κι ανθό να σπείρει
και το θλιμμένο
Κούρνοβο να στήσει πανηγύρι
κι οι 106 αδούλωτοι
για πάντα αναστημένοι
φρουροί του δίκιου να
ορθωθούν μέσα στην Οικουμένη»
Τούτο το επιτάφιο επίγραμμα, ως ένα θριαμβικό προανάκρουσμα αγώνων, είναι χαραγμένο στο μνημείο των πεσόντων
106, θυμάτων της ιταλικής θηριωδίας, τιμή, δόξα και παρακαταθήκη στους ανδρείους αγώνες
ετούτου του λαού, που δεν κουράστηκε, ούτε σταμάτησε ποτέ ν' αγωνίζεται για την
ελευθερία του, όποιοι κι αν ήταν εκείνοι που του τη στέρησαν.
Τιμή και δόξα επίσης, στον μεγάλο μας ποιητή, που με την
γραφίδα του, χάραξε βαθιά κι ανεξίτηλα στην καρδιά μας την απάνθρωπη,
αποτρόπαια τούτη πράξη των καταχτητών.