Εμμηνόπαυση: Ποια διατροφή απαλλάσσει από τα συμπτώματα;
Άμεση ανακούφιση από τα πιο σοβαρά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, χωρίς φάρμακα, μπορούν να απολαύσουν οι γυναίκες που κάνουν τις σωστές αλλαγές στο καθημερινό τους μενού. Νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Menopause έδειξε ότι οι αλλαγές στη διατροφή μπορεί να είναι πολύ πιο ισχυρές για τη θεραπεία των εξάψεων από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες. Τις ίδιες θετικές επιδράσεις έχει και στις νυχτερινές εφιδρώσεις, πρόβλημα που προκαλεί σοβαρά προβλήματα ύπνου σε μεγάλο ποσοστό εμμηνοπαυσιακών γυναικών.
«Η σχέση μεταξύ διατροφής και ασθενειών ή ιατρικών καταστάσεων είναι ιδιαίτερα περίπλοκη και αλληλοεξαρτώμενη. Είναι σε όλους γνωστό ότι η κατανάλωση συγκεκριμένων ομάδων τροφίμων, έχουν προστατευτική επίδραση και ευεργετικά αποτελέσματα στον οργανισμό, ενώ άλλες είναι επιβαρυντικές τόσο στον γενικό πληθυσμό όσο και ειδικά σε άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα με την υγεία τους. Όσον αφορά στην εμμηνόπαυση, η έρευνα δείχνει ότι τα συμπτώματα που προκαλεί μπορούν να μειωθούν ή να εξαλειφθούν όταν ακολουθείται μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά και φρούτα και φτωχή σε κρέας. Τα αποτελέσματα μιας τελευταίας μελέτης που δημοσιεύθηκαν τον Οκτώβριο του 2021 επιβεβαιώνουν με τον καλύτερο τρόπο ότι μια χορτοφαγική διατροφή είναι επωφελής και από μόνη της αρκεί για τη δραματική μείωση των συμπτωμάτων, χωρίς να χρειάζεται η λήψη φαρμάκων», μας εξηγεί ο Ειδικός Εφαρμογών Διαιτολογίας κ. Δημήτρης Οικονομάκης, επικεφαλής μιας ομάδας διατροφολόγων και γυμναστών που αγαπούν την καλή διατροφή και την άσκηση.
Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσική διαδικασία που είναι αποτέλεσμα της απώλειας της λειτουργίας των ωοθηκών. Πολλές γυναίκες εμφανίζουν αγγειοκινητικά συμπτώματα σε αυτό το στάδιο της ζωής, τα οποία κυμαίνονται από μικρή ενόχληση έως σοβαρά, στα οποία περιλαμβάνονται εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις, κολπική ξηρότητα, αίσθημα παλμών, κεφαλαλγίες και αϋπνία. Ορισμένα από αυτά μπορεί να είναι τόσο σοβαρά ώστε να επηρεάζουν αρνητικά τις καθημερινές δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής.
Προηγούμενες μελέτες έχουν αναφέρει ότι η αναλογία των γυναικών με αγγειοκινητικά συμπτώματα διαφέρει σημαντικά μεταξύ των γυναικών διαφόρων εθνοτήτων. Για παράδειγμα, οι Ασιάτισσες είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν τέτοια συμπτώματα, σε αντίθεση με τις Νοτιοαφρικανές, οι οποίες έχουν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), χαμηλότερη εκπαίδευση, χαμηλότερο εισόδημα. Στις δυτικές χώρες, τα αγγειοκινητικά συμπτώματα εμφανίζονται σε έως και 80% των εμμηνοπαυσιακών γυναικών.
Η έρευνα έχει εντοπίσει αρκετούς παράγοντες κινδύνου, όπως ο ΔΜΣ, η σωματική δραστηριότητα, το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ. Η διατροφή, που είναι μια σημαντική πτυχή του τρόπου ζωής, είναι ένας καθοριστικός παράγοντας κινδύνου, τόσο από πλευράς θρεπτικών συστατικών όσο και διατήρησης του σωματικού βάρους. Έχει διαπιστωθεί δε ότι στις Ασιατικές χώρες που παραδοσιακά επιλέγουν τροφές φυτικής προέλευσης, όπως το ρύζι, τα λαχανικά και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα προϊόντα σόγιας, τα εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα είναι περιορισμένα. Στις ίδιες περιοχές όμως, όπου η διατροφή δυτικοποιήθηκε, όπως για παράδειγμα στην Ιαπωνία, οι εξάψεις που βιώνουν οι γυναίκες είναι δύο φορές πιο συχνές, συγκριτικά με το παρελθόν.
Τα ευρήματα παλαιότερων μελετών έχουν δείξει ότι μια διατροφική παρέμβαση που έχει σχεδιαστεί για την αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών και τη χαμηλότερη πρόσληψη λίπους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο αγγειοκινητικών συμπτωμάτων σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Έχει διαπιστωθεί δε ότι η αφοσίωση στη μεσογειακή διατροφή προστατεύει από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε από την North American Menopause Society στο περιοδικό Menopause, επιβεβαίωσε ότι η φυτική διατροφή πλούσια σε σόγια μειώνει τις μέτριες έως σοβαρές εξάψεις.
Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ηλικίας 40 έως 65 ετών, με μέτριες έως σοβαρές εξάψεις τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα και προθυμία να ακολουθήσουν μια vegan δίαιτα χαμηλών λιπαρών, συμπεριλαμβανομένης της σόγιας.
Οι συμμετέχουσες σε αυτή χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η μία αποτέλεσε την ομάδα ελέγχου και η άλλη κλήθηκε να ακολουθήσει μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, vegan, βασισμένη σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και όσπρια και να ελαχιστοποιήσει τα πρόσθετα έλαια και λιπαρά τρόφιμα (π.χ. ξηρούς καρπούς, βούτυρο ξηρών καρπών και αβοκάντο). Τους δόθηκε μη γενετικά τροποποιημένη σόγια και τους ζητήθηκε να καταναλώνουν ½ φλιτζάνι (86 γρ.) μαγειρεμένης, ολόκληρης σόγιας καθημερινά, που μπορούσαν να προσθέσουν στη σαλάτα ή στη σούπα τους. Στη μελέτη δεν χρησιμοποιήθηκαν ορμονικά φάρμακα ή εκχυλίσματα. Ζητήθηκε από όλες τις συμμετέχουσες να αποφύγουν συμπληρώματα διατροφής (πλην της Β12) και να διατηρήσουν τη σωματική τους δραστηριότητα και τα φάρμακα που λάμβαναν σταθερά, εκτός εάν ο προσωπικός ιατρός τους έκρινε διαφορετικά.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου της μελέτης 12 εβδομάδων, η πλειονότητα των συμμετεχουσών στην ομάδα παρέμβασης απαλλάχθηκε από μέτριες έως σοβαρές εξάψεις. Διαπιστώθηκε, ότι ο συνδυασμός μιας δίαιτας vegan χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, και ολόκληρων σπόρων σόγιας μειώνει τη συχνότητα και σοβαρότητα των εξάψεων και βελτιώνει την ποιότητα ζωής σε αγγειοκινητικούς, ψυχοκοινωνικούς, σωματικούς και σεξουαλικούς τομείς σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Πιο συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι μια φυτική διατροφή πλούσια σε σόγια μειώνει τις μέτριες έως σοβαρές εξάψεις κατά 84%, από σχεδόν πέντε την ημέρα σε λιγότερες από μία την ημέρα. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, σχεδόν το 60% των γυναικών απαλλάχτηκαν εντελώς από μέτριες έως σοβαρές εξάψεις. Συνολικά οι εξάψεις (συμπεριλαμβανομένων των ήπιων) μειώθηκαν κατά 79%.
«Τα ευρήματα αυτά αλλάζουν τα δεδομένα για τη διαχείριση των συμπτωμάτων των γυναικών ηλικίας 45 ετών και άνω που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Τώρα ξέρουμε με βεβαιότητα ότι οι περισσότερες μπορούν να νιώσουν άμεση ανακούφιση από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης χωρίς ορμονοθεραπεία, η οποία έχει ενοχοποιηθεί για καρκίνο του μαστού», καταλήγει ο κ. Δημήτρης Οικονομάκης.
